Четверг, 16 Мая 2024, 19.36.20
 
Главная Регистрация RSS 12+
Приветствую Вас, Гость
 
Случайное фото
Главное меню
кАТЕГОРИИ РАЗДЕЛА
Присоединяйся
...
Sangreal
Другое
Официальный
Sangreal
Не официальный
Sangreal
Мир
Статистика
Яндекс.Метрика
Будь с нами!
мИНИ ЧАТ
200
Пишите нам!
e-mail: 
vizoviy_gay@inbox.ru
Поделиться
Поиск
Автор Сайта
Погода на 2 дня
Категории раздела
Присоединяйся
 
   
Будь с нами!
Если вы хотите поддержать сельский проект "Татарское село" - зарегистрируйтесь на этом портале и пригласите своих друзей!
Погода сейчас
Погода СЕЙЧАС
Новости региона
Новости района
Бесплатный смс



Дорогие односельчане и гости нашего портала! Нажав на эти кнопки вы можете отправить бесплатные смс своим друзьям и близким!
Главная » Статьи » Мои статьи

Русско-татарский словарь
Русско-татарский словарь
Татарский язык

Автор данного словаря, Сабиров Равиль Акрамович.

a
автомобиль - машина
аккуратно - пөхтә, төгәл, вакытында
активный - актив, эшлекле
алфавит - әлифба
апельсин - әфлисун
б
бабушка - әби, дәү әни
бегать, бежать - йөгер-ергә
беда - бәла, каза, бәхетсезлек
бедный - ярлы, фәкыйрь
I без - -дән башка
II без - -сыз, -сез
белый - ак
берег - яр, су буе
беречь - сакла-рга
беседа - әңгәмә
беседовать - сөйләш-ергә
беспокоиться - борчыл-ырга
библиотека - китапханә
билет - билет
бить - бәр-ергә, суг-арга, кыйна-рга
биться - сугыш-ырга, кыйнаш-ырга
благодарить - рәхмәт әйт-ергә
благодарность - рәхмәт
благородный - намуслы
бледный - агарынган
блестеть - ялтыра-рга
блестящий - ялтыравыклы
ближе - якынрак
ближний - якын, бирге
близкий - якын
близко - якында
бог - алла, ходай, хода, тәңре, хак
богатство - байлык, муллык
богатый - бай
бодрый - шат күңелле, дәртле
боевой - хәрби
боец - сугышчы
бой - сугыш
бок - ян, як
более - зуррак, чагыштырмача
болезнь - авыру
болеть - авыр-ырга, сызла-рга
болото - саз, сазлык
боль - авырту, сызлау
больница - хастаханә
больно - авырта
больной - авыру
больше - зуррак
большинство - күпчелек
большой - зур
бороться - көрәш-ергә
борьба - көрәш
ботинки - ботинка
бояться - курк-ырга
брат - абый, эне
брать - ал-ырга
бровь - каш
бродить - йөр-ергә
бросать, бросить - ташла-рга
броситься - ташлан-ырга
будто - гүя, әйтерсең
будущий - киләчәк
буква - хәреф
бумага - кәгазь
бумажный - кәгазь
бурный - давыллы
бутылка - шешә
бывать - бул-ырга
бывший - булган
было - ...-ган(...-кан) иде(м, ң)
бык - үгез
быстрый - тиз
быт - көнкүреш, тормыш
быть - бул-ырга
в
в предлог - 1. эченә,эчендә; 2. булып; 3. итеп
важно - кәпрәеп; әһәмиятле
важный - мөһим, әһәмиятле
вверх - өскә
вдоль - буенча, буйлап
вдруг - кинәт
ведь - бит, ич, лабаса
везде - һәркайда
везти - алып бар-ырга
век - гасыр
велеть - куш-арга
великий - бөек
вера - ышану
веревка - бау
верить - ышан-ырга, инан-ырга
верно - турылыклы; дөрес
вернуться - кайт-ырга
верный - турылыклы
верх - түбә
верхний - өске, югарыгы
верховой - атланып йөри торган
весело - күңелле
весенний - язгы
весна - яз
весной - язын, яз көне
весть - хәбәр
весь - бөтен
весьма - бик, шактый
ветвь - ботак, тармак
ветер - жил
ветка - ботак, тармак
вечер - кич
вечерний - кичке
вечером - кичен, кич белән
вещь - әйбер, нәрсә
взволнованный - дулкынланган
взгляд - (күз) караш(ы)
взглянуть - кара-рга, күз сал-ырга
вздохнуть - сула-рга
вздрогнуть - сискәнеп кит-әргә
взрослый - олы, дәү, буйга җиткән
взятый - алынган
взять - ал-ырга, тот-арга,кулга ал-ырга
взяться - тотын-ырга
вид - күренеш
видать - күрәсең
видеть - күр-ергә
видимо - күрәсең
виднеться - күрен-ергә
видно - күренә, күрәсең
видный - күренекле
виноватый - гаепле
висеть - асылынып тор-ырга
вкус - тәм, татым; зәвык
вкусный - тәмле
власть - власть, хакимлек, хакимият
влияние - йогынты
вместе - бергә
вмешаться - тыгыл-ырга
вначале - башта
внезапно - кинәт
внести - керт-ергә
вниз - аска
внизу - аста, астында, түбәндә
внимание - дикъкать, игътибар
внимательный - дикъкатьле, игътибарлы
вновь - яңадан
внутренний - эчке
вовсе - бөтенләй, һич тә, бер дә
вода - су
водить - йөрт-ергә
воевать - сугыш-ырга
военный - гаскәри, хәрби
вожатый - җитәкче, вожатый
возвратиться - кайт-ырга
возвращать - кире кайтар-ырга
воздух - һава
воздушный - һава
возиться - азаплан-ырга
возле - янында
возможно - мөмкин кадәр, бәлки
возможность - мөмкинлек
возможный - мөмкин
возникнуть - килеп чыг-арга
возразить, возражать - каршы әйт-ергә
возраст - яшь
воин - сугышчы
война - сугыш
войско - гаскәр
войти - кер-ергә
вокруг - тирә-юньдә, тирәсендә
волна - дулкын
волновать - дулкынландыр-ырга
волноваться - дулкынлан-ырга
волос - чәч
воля - ихтыяр
вон - кит, әнә
вообще - гомумән
вопрос - сорау
вопросительный - сорау
ворота - капка
ворчать - ырылда-рга, мыгырда-рга
воскликнуть - ди-яргә, кычкырып җибәр-ергә
воскресенье - якшәмбе
воспитание - тәрбия
воспитанный - тәрбияле, тәрбияләнгән
воспитывать - тәрбиялә-ргә
воспоминание - искә төшерү, хатирә
восток - шәрык, көнчыгыш
восторг - зур шатлык
восьмой - сигезенче
вот - менә, әнә
впервые - беренче тапкыр
впереди - алда
впечатление - тәэсир, йогынты
вполне - тулысынча
впрочем - ләкин, гәрчә
враг - дошман
врач - табиб
время - вакыт
вроде - шикелле, кебек
все - бөтен, барлык, барча
всегда - һәрвакыт
всего - барысы
всемирный - бөтендөнья
все-таки - шулай да
вскоре - тиздән
вскочить - сикереп мен-әргә
вслед - артыннан
вслух - кычкырып
вспомнить, вспоминать - искә төшер-ергә, хәтергә төшер-ергә
вспыхнуть - кабын-ырга
встать - тор-ырга
встретить, встречать - очрат-ырга
встретиться - очраш-ырга
встреча - очрашу
встречаться - очраш-ырга
вступить - кер-ергә, бас-арга
всюду - һәркайда
всякий - һәрбер
второй - икенче
вход - керү
входной - керә торган, керү
вчера - кичә
выбежать - йөгереп чыг-арга
выбирать, выбрать - сайла-рга
выбор - сайлау
выборы - сайлаулар
вывести - чыгар-ырга
выглядеть - күрен-ергә
выдать, выдавать - бир-ергә
выделить - аер-ырга
выдержать - чыда-рга
выехать - чыгып кит-әргә
вызов - чакыру
вызывать, вызвать - чакырып чыгар-ырга
выйти - чыгып кит-әргә
вылезти - чыг-арга
вынести - чыгар-ырга, алып чыг-арга
вынуть - ал-ырга, чыгар-ырга
выпить - эч-әргә
выполнение - үтәү
выполненный - үтәлгән
выполнить, выполнять - үтә-ргә
выпуск - чыгарылыш
выпускать - чыгар-ырга
выпускной - чыгарылыш, чыгара торган
выпустить - чыгар-ырга, җибәр-ергә
выражать - әйт-ергә, белдер-ергә
выражение - әйтем, тәгъбир, гыйбарә
вырасти - үсеп чыг-арга, үсеп җит-әргә
вырваться - алга чыг-арга, ычкын-ырга
выскочить - сикереп чыгып кит-әргә
высокий - биек, озын
высоко - югары, биек
высосать - суырып бетер-ергә
высота - биеклек, югарылык
выставка - күргәзмә
выступить - чыг-арга, чыгып бас-арга
выступление - чыгу, чыгып китү, чыгыш
вытащить - алып чыг-арга, тартып чыгар-ырга
выучить - өйрән-ергә, ятла-рга
выход - чыгу, чыгыш
выходить - тәрбияләп үстер-ергә
выше - югары, югарырак, югарыда
г
газета - газет, гәзит
герой - герой, батыр, каһарман
гигантский - гадәттән тыш зур
глава - башлык
главный - төп, иң мөһим
глагол - фигыль
глаз - күз
глубина - тирәнлек
глубоко - тирән, тирәндә
глупый - ахмак
глухой - чукрак
глядеть - кара-рга
говорить - сөйләш-ергә
год - ел
годный - яраклы
годовщина - еллык
голова - баш
голос - тавыш
голубой - зәңгәр
голубь - күгәрчен
голый - ялангач
гора - тау
гораздо - күп, күпкә, шактый
гордость - горурлык
гордый - горур
горе - кайгы
гореть - ян-арга
горизонт - офык
горло - тамак, бугаз
горный - тау
город - шәһәр
горячо - кызу, кайнар
господин - әфәнде
гостиница - кунакханә
гость - кунак
государственный - дәүләт
государство - дәүләт
готовить - әзерлә-ргә
грамотный - укый-яза белүче
граница - чик
грубый - тупас, дорфа, тәрбиясез
грудь - күкрәк, түш
груз - йөк
грустный - күңелсез, ямансу, боек
I грязь - пычрак, баткак
II грязь - кер
губа - ирен
гулять - йөр-ергә
густой - куе
д
да - әйе
давать, дать - бир-ергә
давно - күптән
даже - хәтта
далее - аннары
далеко - ерак
дальше - ераграк
данный - бирелгән, бу
дверь - ишек
двигаться - бар-ырга, хәрәкәт ит-әргә
движение - хәрәкәт
двор - ишек алды
дворец - сарай
девочка - кыз (бала)
дед - бабай
дежурить - дежур тор-ырга
дежурный - дежур торучы, кизү
действие - хәрәкәт
действительный - чын, хокукый
действовать - эш ит-әргә
делать - эшлә-ргә
деление - бүлү
дело - эш
деньги - акча
деревня - авыл
дерево - агач
держать - тот-арга
деталь - аерым яклары
дети - балалар
детство - балачак
дисциплина - тәртип, фән
длина - озынлык, буй
длинный - озын
дневник - көндәлек
днем - көндез
дно - төп
до - ....-га, ...-га кадәр, ...-га чаклы
добавить - өстә-ргә
добиться - иреш-ергә
добрый - яхшы, игелекле
доверие - ышану, ышаныч
долго - озак
дом - йорт, өй
доска - такта
дочь - кыз
древний - борынгы
дробь - вакланма
дрова - утын
друг - дус
дружба - дуслык
думать - уйла-рга
дурак - юләр, тиле
дуть - ис-әргә
душа - җан, рух
дым - төтен
дышать - сулыш ал-ырга
дядя - абый
е
едва - көчкә
единственный - бердәнбер
единый - бердәм
ежедневно - көн саен, һәр көнне
ежегодный - ел саен була торган, еллык
ездить - йөр-ергә
еле, еле-еле - көчкә-көчкә (генә)
если - әгәр
I есть - аша-рга
II есть - бар
ехать - бар-ырга, йөр-ергә
еще - тагы, тагын
ж
жалеть - кызган-ырга
жалко - кызганыч
жаловаться - зарлан-ырга
жаркий - кызу, эссе
жарко - эссе (итеп)
ждать - көт-әргә
I же - ә, исә
II же - ук, үк
желание - теләк, дәрт
желать - телә-ргә
железнодорожный - тимер юл
железо - тимер
желтый - сары
жена - хатын
женщина - хатын-кыз
жест - ым
жесткий - каты
животное - хайван
жизнь - тормыш
житель - торучы, яшәүче
жить - тор-ырга, яшә-ргә
з
I за - артына
II за - артында
заболеть - авыр-ырга
забор - койма
забота - кайгырту
заботливый - кайгыртучан
забрать - ал-ырга
забыть - оныт-ырга
завести - алып кер-ергә
завидовать - көнләш-ергә
зависеть - бәйле бул-ырга
завоевать - яулап (сугышып) ал-ырга
завтра - иртәгә
завтрак - иртәнге аш
завтрашний - иртәгәге
заглядывать - караштыр-ырга
заговорить - сөйли башла-рга
загонять - куып керт-ергә
загораться - яна башла-рга
задание - бирем
задать - бир-ергә
задача - мәсьәлә, бурыч
задний - арткы, узган
задуматься - уйлан-ырга
задумчиво - уйланып, уйчан
зажечь - кабыз-ырга
зайти - кер-ергә
зайчик - куянкай, куянчык
заканчивать - бетер-ергә
заключение - йомгак, ябу
закон - закон, канун
законный - законлы
закончиться - тәмамлан-ырга
закончить - бетер-ергә
закричать - кычкырып җибәр-ергә
закрытый - ябык
закрыть - яб-арга
закурить - тарта башла-рга
заменить - алмаштыр-ырга
заместитель - урынбасар
заметный - күренеп тора торган
замечательный - гүзәл
замечать, заметить - күреп ал-ырга, игътибар ит-әргә
замолчать - тын-арга
занавес - пәрдә
занимать - бурычка ал-ырга
заниматься - шөгыльлән-ергә
занятие - дәрес
занятый - буш түгел
западный - көнбатыш(тагы)
запах - ис
запеть - җырлый башла-рга
записать - язып ал-ырга
записка - язу
запомнить - истә калдыр-ырга
заранее - алдан
заседание - утырыш
заслуженный - атказанган
засмеяться - көлеп җибәр-ергә
заставить - мәҗбур ит-әргә
застать - туры китер-ергә
затем - аннан соң
зато - аның каравы
затылок - баш арты
захватить - ал-ырга
зачем - ни өчен, ник
зачитаться - онытылып укы-рга
защита - яклау, саклау
защитить - сакла-рга, якла-рга
заявить - белдер-ергә
заявление - гариза, белдерү
звание - исем
звать - чакыр-ырга; атарга
звезда - йолдыз
звездочка - йолдызчык
звено - боҗра
зверь - ерткыч
звонить - шалтырат-ырга
звонок - звонок, кыңгырау
звук - аваз
звучать - яңгыра-рга
здание - бина, йорт
здесь - монда
здорово - бик нык
здоровый - сау, сәламәт
здоровье - саулык, сәламәтлек
здравствовать - исән бул-ырга
зеленый - яшел
земля - җир
земной - җир
зеркало - көзге
зерно - бөртек, ашлык
зима - кыш
зимний - кышкы
зимой - кышын, кыш көне
злой - усал
знак - билге
знакомиться - таныш-ырга
знакомый - таныш
знаменитый - атаклы
знамя - байрак
знание - белем
золото - алтын
золотой - алтын
зритель - тамашачы
зря - юкка (гына)
зуб - теш
и
и - һәм, белән
ибо - чөнки
игра - уен
играть - уйна-рга
игрушка - уенчык
идти - бар-ырга
избрать - сайла-рга
известно - билгеле
известный - таныш, билгеле
извинить - гафу ит-әргә
издали - ерактан
из-за - артыннан
изменить - үзгәрт-ергә
измениться - үзгәр-ергә
из-под - астыннан
изучать - өйрән-ергә
или - яки
иметь - ия бул-ырга
иметься - бул-ырга
имя - исем
иначе - башкача
инициатива - инициатива, башлангыч
иногда - кайчакта, кайвакыт
иной - бүтән, башка
иностранный - чит (ил)
инструмент - корал
интерес - кызыксыну
интересно - кызыклы
интересный - кызыклы
искать - эзлә-ргә
искусственный - ясалма
искусство - сәнгать
использовать - файдалан-ырга
испугаться - курк-ырга
испытание - сынау
исторический - тарихи
история - тарих
источник - чишмә, чыганак
исходный - башлангыч
исцарапать - тырнап бетер-ергә
исчезнуть - бет-әргә, юкка чыг-арга
итог - йомгак
ишь - кара
к
каждый - һәр
казаться - күрен-ергә
как - ничек
как-нибудь - ничек булса да
каков - ничек, нинди
какой - нинди
какой-либо - нинди дә булса
как-то - ничектер
каменный - таш
камень - таш
капитальный - капиталь, нигезле
капля - тамчы
карман - кесә
карта - карта
картина - рәсем, картина
касаться - ти-ергә
качество - сыйфат
квадратный - квадрат
квартира - квартир, фатир
кивать - и-яргә, селке-ргә
кивнуть - селкеп куя-рга
кинуться - ташлан-ырга
класс - класс, сыйныф
классный - класс, сыйныф
класть - сал-ырга
клетка - читлек; шакмак; күзәнәк
ключ - ачкыч
книга - китап
книжный - китап
когда-либо - кайчан да булса
кого - кемне
кое-где - кайбер җирдә
кое-как - көчкә-көчкә
кое-кто - кайберәүләр
кое-куда - каядыр, бер җиргә
кое-что - нидер, нәрсәдер
кожа - тире
колено - тез
колесо - көпчәк, тәгәрмәч
количество - сан
комната - бүлмә
конец - оч; бетте
конечно - шиксез, әлбәттә
контрольный - контроль
крик - тавыш
кровать - карават
круглый - түгәрәк
крыльцо - болдыр, ишек төбе
крыша - түбә
кстати - урынлы
кто-либо - кем дә булса
кто-то - кемдер
куда-то - кая да булса, каядыр
культура - мәдәният
купить - сатып ал-ырга
куртка - куртка
кусок - кисәк
куст - куак
кухня - аш бүлмәсе, кухня
л
ладно - ярый, яхшы, ярыйсы
ладонь - уч төбе
лапа - тәпи, аяк
ласково - ачык, назлап, иркәләп
левый - сул
легкий - җиңел
легко - җиңел
легче - җиңелрәк
лед - боз
ледяной - боз
лежать - ят-арга, ятып тор-ырга
лезть - мен-әргә, үрмәләп мен-әргә
лента - тасма
лес - урман
лесной - урман
лет - яшь, ел
лететь - очып бар-ырга
лето - җәй
летом - җәй көне, җәен
летчик - очучы
лечь - ят-арга
ли - ...-мы, ...-мы икән, ...-ме, ...-ме икән
либо - я, яки, яисә
линия - сызык, юнәлеш
лист - яфрак; табак
листок - яфрак, бер бит кәгазь
литература - әдәбият
литературный - әдәби, әдәбият
I лицо - бит
II лицо - кеше
лично - үзе (үзем, үзең)
личный - шәхси, үз, зат
лишний - артык
лишь - бары, тик, ... гына, ... генә
лоб - маңгай
ловить - тот-арга, аула-рга
лодка - көймә, каек
ложиться - ят-арга
локоть - терсәк
лопата - көрәк
лошадь - ат, елкы
луна - ай
луч - нур
лучше - яхшырак, әйбәтрәк
лучший - яхшырак
любимый - яраткан, сөйгән, сөекле
любить - ярат-ырга, сөя-ргә
любоваться - соклан-ырга
любовь - мәхәббәт, гыйшык
любой - теләсә нинди
любопытство - кызыксынучанлык
люди - кешеләр, халык
м
магазин - кибет
маленький - кечкенә
мало - аз, әз
малыш - кечкенә бала, сабый
мальчик - малай, ир бала
мама - әни
масло - май
I масса - масса
II масса - бик күп
I мастер - мастер
II мастер - маһир, оста
мастерство - һөнәр, осталык
материальный - матди, материаль
мать - ана, әни
махнуть - болгап куя-рга, селкер-ергә
медленно - әкрен, акрын
медленный - акрын, салмак
между - арасында, арасыннан
междугородний - шәһәрара
международный - халыкара
мелкий - вак, кечкенә; сай
мелочь - вак, вак акча
мелькнуть - күренеп кит-әргә
менее - кимрәк, азрак
меньше - кечерәк, азрак
меняться - алмаш-ырга, алмашын-ырга
мертвый - үле, үлек, мәет
местность - урын, җир
местный - җирле, урындагы
место - урын, җир, төш
месяц - ай
металлический - металл
метод - метод, ысул, алым, юл
методический - методик
механический - механика, механик
мечта - хыял, уй
мечтать - хыяллан-ырга, уйлан-ырга
мешать - уңайсызла-рга
мешок - капчык
миг - мизгел, бик кыска вакыт
милый - сөйкемле; иркәм
министерство - министрлык
мир - тынычлык; дөнья
мирный - тыныч, дусларча
мировой - дөньякүләм
младший - кече, яшь
мнение - уй, фикер
многие - күп(ләр)
много - күп
многое - күп нәрсә
многочисленный - күп санлы
множество - бик күп
могучий - көчле, куәтле
можно - мөмкин, ярый, була
мой - минем
мокрый - юеш, дымлы, җепшек
молодежный - яшьләр
молодежь - яшьләр
молодец - егет
молодой - яшь, үсмер
молодость - яшьлек
молоко - сөт
молоток - чүкеч
молчание - тынлык
молчать - дәшмә-скә, сөйләшмә-скә
момент - момент, вакыт
море - диңгез
мороз - суык, салкын
морской - диңгез, диңгездә
моряк - моряк, диңгезче
московский - мәскәү
мост - күпер
I мочь - ...ал-ырга
мощность - куәт, көч, егәрлек
мощный - куәтле, егәрле
муж - ир, ир кеше
мужество - ирлек, батырлык
мужской - ир-ат, ирләр
муравей - кырмыска
мчаться - җилдер-ергә, җил-ергә, чаб-арга
мыслить - фикер йөрт-ергә, уйла-рга
мысль - фикер, уй
мыть - ю-арга
мягкий - йомшак, нечкә
мясо - ит
мяч - туп
н
на - ...-га (ка); ...-да (та)
набирать, набрать - җыя-рга, җыеп ал-ырга
наблюдать - күзәт-ергә, кара-рга
наверно - мөгаен
навсегда - мәңгегә
навстречу - каршы, каршыга
над - өстендә, өстеннән
надевать - кидер-ергә, киерт-ергә, кия-ргә
надежда - өмет, ышаныч
наделать - ясап куя-рга, эшлә-ргә
наделить - бир-ергә, бүлеп бир-ергә
надеть - кидер-ергә, киерт-ергә, кия-ргә
надеяться - ышан-ырга, өмет ит-әргә
надо - кирәк
надоедливый - борчучан, басымчак
надоесть, надоедать - борчып бетер-ергә; туйдырырга
надпись - язма, язу
назад - кире, артка
название - исем, ат
названный - аталган, исемләнгән
назвать - исем бир-ергә, ата-рга, әйт-ергә
назначение - билгеләү, вазифа
называемый - ...дип әйтелә торган
называть - исем бир-ергә, ата-рга, әйт-ергә
называться - атал-ырга, әйтел-ергә, диел-ергә
наиболее - бигрәк тә
найти, находить - таб-арга, ач-арга, күр-ергә
найтись - табыл-ырга, югалып калма-ска
наконец - ниһаять, ахырда
наладить - төзәт-ергә, юлга сал-ырга
наоборот - киресенчә
напечатанный - басылган
написанный - язылган
написать - яз-арга, яса-рга
напоминать - искә төшереп тор-ырга
напомнить - искә төшер-ергә
направить - юнәлт-ергә, җибәр-ергә, төбә-ргә
направиться - юнәл-ергә, кит-әргә
направление - юнәлеш, уңай, агым
направо - уңга, уң якка, уңда
напрасно - юкка, заяга
например - мәсәлән, әйтик
напротив - каршыда, каршы
напряженный - киеренке, көчәнеп
народ - халык, кешеләр
народный - халык
нарядный - матур киенгән, матур
население - халык, ил-күз
насколько - никадәр, нихәтле
насмешливо - мыскыл итеп, көлеп
насмешливый - кешедән көлүчән
настать, наступить - җит-әргә, башлан-ырга
настолько - шулкадәр, шулхәтле
настоящий - хәзерге; бу; чын
настроение - кәеф, хәл, күңел
насчет - турында, хакында
наука - фән
научить - өйрәт-ергә
научиться - өйрән-ергә
научный - фәнни, гыйльми
находить - таб-арга, ач-арга, күр-ергә
находиться - табыл-ырга; урнаш-ырга
национальный - милли
начало - баш, башлангыч, нигез
начальник - башлык, түрә
начальство - түрәләр, башлыклар
начать, начинать - башла-рга, кереш-ергә, тотын-ырга
начаться - башлан-ырга
наш - безнең
не - ...-ма(-мә), ...-мый(-ми); түгел
небо - күк
небольшой - зур түгел, кечкенә
невозможно - мөмкин түгел
невольно - ихтыярсыз
негромко - әкрен генә
недавно - күптән түгел
недалеко - ерак түгел, якын
недаром - юкка гына
неделя - атна
недовольный - канәгатьсез
недостаток - җитмәү, кимчелек
нежный - ягымлы, назлы
незнакомый - ят, белмәгән
неизвестно - билгесез
неизвестный - ят, таныш түгел, билгесез
некогда - вакыт юк
некого - ...-лык кеше юк
некоторый - кайсыбер, беркадәр
некуда - барыр җир юк
нелегко - җиңел түгел, авыр
немало - байтак, аз түгел
немедленно - хәзер үк, шунда ук
немецкий - немец, немец теле
немного - бераз, аз гына
немножко - бераз гына
необходимо - тиеш, кирәк
необходимый - кирәкле, зарур
необыкновенный - гадәттән тыш
необычайный - гадәттән тыш
необычный - гадәти түгел (булмаган)
неожиданно - көтмәгәндә, кинәт
неожиданный - көтелмәгән
неплохо - начар түгел
непонятный - аңлашылмый торган
непременно - әлбәттә
непривычный - күнегелмәгән
несколько - берничә, аз гына
несмотря - ...-га карамастан
нести - бар-ырга, үтә-ргә; ис кил-ергә; сал-ырга
нестись - тиз бар-ырга, оч-арга
нет - юк
неужели - чынлап та...-мы?(мени?)
нечего - юк, ярамый
ни - бер...дә; ...гына ...-ма
нигде - бер җирдә дә
ниже - тәбәнәгрәк, түбәнрәк
низкий - түбән, тәбәнәк
никак - берничек тә
никакой - бернинди дә
никогда - беркайчан да
никто - һичкем
никуда - беркая да
ничего - ярыйсы, ярар
ничто - һичбер нәрсә, һичнәрсә
новенький - өр-яңа, яп-яңа
новость - яңалык, яңа хәбәр
новый - яңа
нога - аяк
нож - пычак
ножка - аяк
номер - номер, сан
нос - борын, томшык
носить - йөрт-ергә, ташы-рга, кия-ргә
ночной - төн, төнге
ночь - төн
ночью - төнлә
нравиться - оша-рга, ярат-ырга
нравственный - әхлакый, рухи
ну - я, ну, булмас ла
нужда - ярлылык, йомыш
нужно - кирәк
нужный - кирәк, кирәкле
нынешний - хәзерге, бүгенге
нынче - хәзер, бүген
о
о - ...-га; турында, хакында, турыда, хакта
оба - ике, икесе дә
обе - ике, икесе дә
обед - төшке аш, төш
обедать - төшке аш аша-рга
обернуться - борыл-ырга; төс ал-ырга
обеспечить - тәэмин ит-әргә
обещание - вәгьдә, сүз
обещать - вәгьдә ит-әргә
обида - хәтер калу
обидеться - үпкәлә-ргә, хәтер кал-ырга
обидно - күңелгә авыр
обидный - хәтер калдырырлык
облако - болыт
область - өлкә; тармак; тирә
облик - йөз, чырай
обнаружить - күрсәт-ергә, белдер-ергә, таб-арга
обнять - кочакла-рга
обойти - үт-әргә
оборудование - җиһаз
обрадоваться - шатлан-ырга, сөен-ергә
образ - сурәт, образ, тәртип
образование - мәгърифәт, мәгариф, белем алу
образованный - мәгърифәтле, белемле
обратиться - мөрәҗәгать ит-әргә, әйлән-ергә
обратно - кире, киресенчә
обращать, обратить - юнәлдер-ергә, керт-ергә
обращаться - куллан-ырга
обстановка - җиһаз; хәл
обсуждать - фикер алыш-ырга
общежитие - тулай торак
общественный - иҗтимагый
общество - җәмгыять
общий - гомуми, уртак, бөтен
объявить - белдер-ергә, әйт-ергә
объяснить - аңлат-ырга
обыкновенный - гадәттәге, гади
обычно - гадәттә
обычный - гадәттәге
обязанность - бурыч, хезмәт
обязанный - тиеш, бурычлы
обязательно - һичшиксез, әлбәттә
обязательство - бурыч, йөкләмә
оглянуться - борылып кара-рга
огонек - ут (яктысы)
огонь - ут, якты
огород - яшелчә бакчасы
огромный - бик зур
одеваться - киен-ергә
одежда - кием
одетый - киеме бар (кеше), киенгән
одеть - киендер-ергә
одеяло - юрган
один - бер, ялгыз
однажды - бервакыт
однако - шулай да, ләкин
одновременно - бер үк вакытта
ожидание - көтү, өмет
ожидать - көт-әргә
озеро - күл
оказываться - табыл-ырга, булып тор-ырга
окно - тәрәзә
около - янында, тирәсендә
окончание - бетү, ахыр
окончить - бетер-ергә, очла-рга
окошко - кечкенә тәрәзә
окружающий - чолгап алган
он - ул
она - ул
они - алар
оно - ул
опасность - куркыныч
определенный - билгеле, ачык
определить - билгелә-ргә
опускаться - төш-әргә, утыр-ырга, иң-әргә
опустить - төшер-ергә, и-яргә, сал-ырга
опыт - тәҗрибә
опытный - тәҗрибәле
опять - тагын
организация - оешма
организованный - тәртипле, оешкан
организовать - оештыр-ырга, тупла-рга
оружие - корал
освободить - азат ит-әргә, чыгар-ырга
осенний - көзге
осень - көз
осенью - көзен, көз көне
осмотреть - күздән кичер-ергә
основа - нигез, буйлык
основной - төп, төп нәрсә
особенно - бигрәк тә
особенный - үзенчәлекле
особый - аерым
оставаться - кал-ырга
оставлять, оставить - калдыр-ырга, ташла-рга
остальной - калганы, башкалар
остановить - туктат-ырга
остановиться - тукта-рга, туктал-ырга
остановка - тукталыш
остаться - кал-ырга
осторожно - саклык белән, сак
остров - утрау
острый - үткен
от - ...-дан; ...-нан; ...-ы; ...-да
отвернуться - борылып чыг-арга, борыл-ырга, читкә кит-әргә
ответ - җавап
ответить - җавап бир-ергә
ответственность - җаваплылык
ответственный - җаваплы
отдавать, отдать - кайтар-ырга, бир-ергә
отдел - бүлек
отделение - бүлү, бүлек
отдельный - аерым, кайбер
отдохнуть - ял ит-әргә
отдых - ял
отдыхать - ял ит-әргә
отец - әти
отечественный - ватан
отказываться, отказаться - баш тарт-ырга
открываться - ачыл-ырга, башлан-ырга
открытие - ачыш, ачылыш
открытый - ачык; эчкерсез
открыть, открывать - ач-арга; җибәр-ергә
открыться - ачыл-ырга, башлан-ырга
откуда - кайдан
откуда-то - кайдандыр
отличаться - аерыл-ырга
отлично - бик яхшы
отличный - бик яхшы
отметить, отмечать - билгелә-ргә, язып куя-рга
отнестись - кара-рга
относиться - кер-ергә, кара-рга
отношение - мөнәсәбәт, бәйләнеш
отозваться - җавап кайтар-ырга, бәялә-ргә
отойти - кит-әргә, чиген-ергә, читләш-ергә
отправиться - кит-әргә, олаг-ырга
отпуск - отпуск, җибәрү
отпустить - җибәр-ергә, бушат-ырга
отряд - отряд, төркем
отстать, отставать - артта кал-ырга; куб-арга
отсюда - моннан, шуннан
оттуда - аннан, тегеннән
отходить - кит-әргә, чиген-ергә, читләш-ергә
отчего - нигә, ник
охотник - аучы
охотно - бик теләп
очевидно - күрәсең
очень - бик
очередной - чираттагы, якындагы
очередь - чират
очи - күзләр
очки - күзлек
ошибиться - ялгыш-ырга
ошибка - ялгыш, хата
оштрафовать - штраф сал-ырга
ощупью - капшана-капшана
ощутить, ощущать - сиз-әргә, тоя-рга
ощущение - тойгы
п
падать - егыл-ырга; яв-арга; капла-рга
палатка - чатыр, палатка
палец - бармак
палка - таяк
памятник - һәйкәл, истәлек
память - хәтер, истәлек
папа - әти, ата
пара - бер пар, иш, ике
парень - егет
пассажир - юлчы, пассажир
пауза - пауза, тыныш
пахнуть - аңк-ырга, ис килеп тор-ырга
перевести - күчер-ергә, чыгар-ырга
передать, передавать - бир-ергә, тапшыр-ырга әйт-ергә; йоктыр-ырга
передача - бирү, тапшыру
передовой - алгы, алдынгы
пережить - баштан кичер-ергә
перейти - чыг-арга, күч-әргә, әверел-ергә
перемена - үзгәреш; тәнәфес
перерыв - өзеклек, тәнәфес
перестать - тукта-рга
переходить - чыг-арга, күч-әргә, әйлән-ергә
период - чор, вакыт, период
перо - каурый, йон; каләм
песок - ком
петь - җырла-рга, сайра-рга
печальный - кайгылы, хәсрәтле
печка - мич
печь - мич
пешком - җәяү
писатель - язучы, әдип
писать - яз-арга; рәсем яса-рга
письмо - хат, язу
пить - эч-әргә
плавать - йөз-әргә
плакать - ела-рга
пламя - ялкын
платить - түлә-ргә
платок - яулык
платье - күлмәк
плечо - иңбаш
плита - плитә
плод - җимеш
плотный - тыгыз, еш
плохо - начар, яман
плохой - начар, яман
площадка - мәйданчык
площадь - мәйдан
плыть - йөз-әргә
по - буйлап, уңаена, белән
победа - җиңү
победитель - җиңүче
победить - җиңеп чыг-арга
побежать - йөгерә башла-рга, кач-арга
поближе - якынрак
побывать - барып кайт-ырга, бул-ырга
поведение - тәртип, холык
поверить - ышан-ырга
повернуть - бор-ырга
повернуться - борыл-ырга
поверхность - өс, йөз, өслек
повесить - эл-әргә, асып үтер-ергә
повести - алып бар-ырга
повод - сылтау
поворот - әйләнеш, борылыш
повторить, повторять - кабатла-рга
повышение - күтәрү, зураю
погибнуть - үл-әргә, һәлак бул-ырга
поглядеть - кара-рга
поглядывать - караштыргала-рга
поговорить - сөйләш-ергә
погода - һава торышы
погодить - көт-әргә
подальше - арырак
подарить - бүләк ит-әргә
подарок - бүләк
подать - бир-ергә, китер-ергә
подбородок - ияк
подвезти - китер-ергә
подвести - уңайсыз хәлгә куя-рга
подвиг - батырлык
подготовить - хәзерләп куя-рга
подготовка - хәзерлек
поддержать - тот-арга, булыш-ырга, якла-рга
поднимая - күтәреп
поднятый - меңгереп куелган
поднять, поднимать - күтәреп ал-ырга, күтәр-ергә
подняться - күтәрел-ергә, чыг-арга
подобно - шикелле, кебек
подобный - охшаш
подобрать - җыя-рга, ал-ырга
подождать - көт-әргә
подойти - кил-ергә, яра-рга, бар-ырга
подписать - кул куя-рга
подпись - кул кую, имза
подробно - тулы итеп
подруга - дус (кыз)
подружиться - дуслаш-ырга
подсказать, подсказывать - әйтеп утыр-ырга
подтвердить - дөреслә-ргә; расла-рга
подумать - уйлап тор-ырга
подучить - тагы да бераз өйрәт-ергә
подушка - мендәр
подхватить - эләктереп ал-ырга; йоктыр-ырга
подходить - кил-ергә, яра-рга, бар-ырга
подъем - күтәрү; сөрү; үр
поездка - юл йөрү
поехать - кит-әргә
пожалуй - ахрысы; бугай
пожалуйста - зинһар
пожать - кул кыс-арга
пожелать - телә-ргә
пожилой - олы яшьтәге
позади - артында
позвать - чакыр-ырга
позволить, позволять - рөхсәт ит-әргә
позвонить - шалтырат-ырга
поздний - соң
поздравить, поздравлять - тәбрик ит-әргә, котла-рга
позже - соңрак
познакомить - таныштыр-ырга
познакомиться - таныш-ырга
познать - бел-ергә, тат-ырга
поиски - эзләү
поймать - эләктер-ергә
пойти - бар-ырга, кит-әргә
пока - әлегә
показать - күрсәтеп бир-ергә
показаться - күренеп кит-әргә
показывать - күрсәтеп тор-ырга
покой - тынлык
поколение - замандаш
покраснеть - кызарып кит-әргә
покрытый - капланган
покупать - сатып ал-ырга
пол - идән
полагать - ... дип уйла-рга, ... дип сана-рга
полагаться - ышан-ырга, аркалан-ырга
поле - кыр
полевой - кыр ...
полезный - файдалы
полезть - менә башла-рга
полететь - оч-арга
политический - сәяси
полка - шүрлек, киштә
половина - ярты
положение - торыш, хәл
положенный - куелган, тиешле
положить - куя-рга
полоса - тасма, буй, зона
полоска - озынча тар тасма
полотно - киндер; полотно
полтора - бер ярым
получать - ал-ырга, йоктыр-ырга
получаться - бул-ырга
полученный - алынган
получить - ал-ырга, чыгар-ырга, йоктыр-ырга
получиться - килеп чыг-арга
полчаса - ярты сәгать
польза - файда, сихәт
пользоваться - файдалан-ырга, куллан-ырга
полюбить - ярат-ырга
помешать - комачаула-рга
помещение - бина, бүлмә
помнить - хәтерлә-ргә
помолчать - эндәшми тор-ырга
помочь, помогать - ярдәм ит-әргә
помощник - ярдәмче
помощь - ярдәм
понадобиться - кирәк бул-ырга
понимать - аңла-рга
понравиться - оша-рга
понятно - аңлаешлы, аңлашыла
понятный - аңлаешлы
понять - аңла-рга, төшен-ергә
попасть - тидер-ергә; бар-ырга; бас-арга
поправить - төзәт-ергә, рәтлә-ргә, иплә-ргә
попробовать - татып кара-рга
попросить - сора-рга, чакыр-ырга
пора - ...-га вакыт, ...вакыт җитү
поработать - эшлә-ргә, эшләп ал-ырга
порог - бусага
порой - кайчакта, кайвакыт
поручение - йомыш, вазифа
порядок - тәртип
посадить - утырт-ырга; яб-арга; бәйләп куя-рга
поселок - поселок, кечкенә авыл
посидеть - бераз утыр-ырга
поскорее - тизрәк, җәһәтрәк
послать - җибәр-ергә, сал-ырга, юнәлт-ергә
после - соңыннан, ...-дан соң
последний - соңгы, актык
послушать - тыңла-рга
послушаться - сүз тыңла-рга
послышаться - ишетел-ергә
посмотреть - кара-рга, карап ал-ырга
посоветовать - киңәш бир-ергә
посоветоваться - киңәш-ергә
пост - пост, урын
поставить - куя-рга, бастыр-ырга
поставленный - куелган
постараться - тырыш-ырга
постель - урын, ятак
постепенно - аз-азлап, акрынлап
постоянно - һәрвакыт, өзлексез
постоянный - өзлексез, даими
постоять - басып тор-ырга, сакла-рга
построенный - төзелгән, корылган
построить - кор-ырга, төз-ергә
поступить - эшлә-ргә; кер-ергә; кил-ергә
поступок - кыланыш, эш
посуда - савыт-саба
посылать - җибәр-ергә, сал-ырга, юнәлт-ергә
потерять - югалт-ырга
поток - гөрләвек, ташкын
потолок - түшәм
потом - аннары
потому - шул сәбәпле
поход - поход
похожий - охшашлы; тартым
почва - туфрак; нигез
почему - ни сәбәптән, ни өчен
почему-то - нигәдер, нилектәндер
почетный - мактаулы
почти - ... диярлек
почувствовать - сиз-әргә, тоя-рга, хис итә-ргә
поэт - шагыйрь
поэтому - шунлыктан
появиться - кил-ергә, күрен-ергә
пояс - билбау, пояс
прав - хаклы
правда - дөрес, чыннан да
правило - кагыйдә, тәртип
правильно - дөрес
правильный - дөрес
правительство - хөкүмәт
правление - идарә итү
право - хокук
правый - уң; гадел
праздник - бәйрәм
праздничный - бәйрәмчә, бәйрәм
практика - практика, тормыш, гамәл
предел - чик, эч
предлагать - тәкъдим ит-әргә, бир-ергә
предложение - тәкъдим итү; җөмлә
председатель - рәис, председатель
представитель - вәкил
представить - бир-ергә, күрсәт-ергә
представление - тамаша; күзаллау
представлять - вәкиле бул-ырга
предстоять - алда ...тор-ырга, көт-әргә
предупредить - искәрт-ергә
прежний - элекке, үткән
прекрасно - бик яхшы
прекрасный - бик матур, бик яхшы
премия - премия, бүләк
преподаватель - укытучы
прибежать - йөгереп кил-ергә
приближаться - якынае-рга
прибор - прибор; савыт
прибыть - кил-ергә; арт-ырга
привезти - китер-ергә
привести - алып кил-ергә, китер-ергә
приводить - алып кил-ергә, китер-ергә
привыкнуть - гадәтлән-ергә, күнег-ергә
привычка - гадәт, күнегү
пригласить - чакыр-ырга
пригодиться - кирәк бул-ырга, яра-рга
пригодный - яраклы
приготовить - хәзерлә-ргә; пешер-ергә
приготовиться - хәзерлән-ергә
придумать - уйлап таб-арга
приезжать - кил-ергә, кайт-ырга
прием - алу, каршылау; ысул
приехать - кил-ергә, кайт-ырга
признаться - тан-ырга
прийти - кил-ергә, җит-әргә, кайт-ырга
прийтись - туры кил-ергә, яра-рга
приказ - приказ, боерык
приказать - приказ бир-ергә, куш-арга
пример - үрнәк, мисал
примерно - якынча, чамалап
примерный - шәп; якынча
принадлежать - ...-ныкы, ...-ның
принести - китер-ергә, ит-әргә
принимать - ал-ырга, каршыла-рга
приниматься - башла-рга, тотын-ырга
приносить - китер-ергә, ит-әргә
принятый - кабул ителгән, алынган
принять - ал-ырга, каршыла-рга
приняться - башла-рга, үсеп кит-әргә
природа - табигать
присесть - чүгәлә-ргә
прислать - җибәр-ергә
прислушаться, прислушиваться - колак сал-ырга
приходить - кил-ергә, җит-әргә, кайт-ырга
приходиться - туры кил-ергә
причем - өстәвенә
причина - сәбәп
приятель - дус, туган
приятно - рәхәт; тәмле
приятный - рәхәт; тәмле; ягымлы
про - турында
пробежать - йөгереп үт-әргә
пробовать - сынап (тырышып) кара-рга
проведенный - үткәрелгән
проверить - тикшер-ергә
провести - алып чыг-арга; алда-рга
провожать, проводить - озат-ырга
проговорить - әйт-ергә
продолжать - дәвам ит-әргә
продукт - нәтиҗә; ризык; ашамлык
прозвучать - яңгыра-рга
прозрачный - үтә күренмәле
произведение - әсәр
произвести - яса-рга, тудыр-ырга
производительный - җитештерүчән
производить - яса-рга, тудыр-ырга, эшләп чыгар-ырга
производственный - җитештерү
производство - җитештерү, производство
произнести - әйт-ергә
произойти - бул-ырга, барлыкка кил-ергә
происходить - бул-ырга, барлыкка кил-ергә
происхождение - чыгыш
пройти - тарал-ырга; үт-әргә
промышленность - промышленность, сәнәгать
пропадать - югал-ырга
пропасть - югал-ырга, үл-әргә
просить - сора-рга, ялвар-ырга, үтен-ергә
проснуться - уян-ырга
простить - гафу ит-әргә
просто - җиңел; бары тик
простой - гади, беркатлы
простор - киңлек
просторный - киң, иркен
пространство - пространство, урын
просьба - сорау, үтенеч
против - каршы
противник - дошман, каршы як
протянуть - суз-арга, тартып суз-арга
профессия - белгечлек, һөнәр
проходить - тарал-ырга; үт-әргә
прочесть - укы-рга, укып чыг-арга
прочий - башка, калган
прочитать - укы-рга, укып чыг-арга
прочно - нык, какшамаслык итеп
прочный - ышанычлы
прошлый - узган
прощать - гафу ит-әргә
прыгать - сикер-ергә
прыжок - сикереш, сикерү
прямо - туры, туп-туры
прямой - туры
птица - кош
пугать - куркыт-ырга
пускать - җибәр-ергә, керт-ергә, тарат-ырга
пустить - җибәр-ергә, керт-ергә, тарат-ырга
пустой - буш
пустыня - чүл, сахра
пусть - ярар инде, -сын
пустяк - юк-бар нәрсә, зарар юк
путевка - путевка, юллама
путешествие - сәяхәт
путь - юл
пыль - тузан
пытаться - маташ-ырга
р
работа - эш, хезмәт
работать - эшлә-ргә, хезмәт ит-әргә
работник - хезмәткәр, хезмәтче
рабочий - эшче; эш
равно - бердәй үк, тигез
равнодушно - илтифатсыз
равнодушный - ваемсыз, исе китми торган
равномерно - бертигез
равный - тигез, тиңдәш
рад - шат, риза
ради - өчен
радоваться - шатлан-ырга, сөен-ергә, куан-ырга
радостно - шатланып, сөенеп
радостный - сөенечле, шатлыклы
радость - шатлык, куаныч
раз - тапкыр, юлы, чак
разбирать - алып бетер-ергә, тикшер-ергә
разбитый - ватылган
разбор - тикшерү, сүтү
разве - ...-мыни(мени), әллә...-мы(ме)
разведчик - эзләүче, разведчик
развести - илтеп куя-рга; аер-ырга; асра-рга
развивать - үстер-ергә; ныгыт-ырга
развитие - үсеш, белем дәрәҗәсе
развитой - таза, үскән
развить - сүт-әргә; ныгыт-ырга
развиться - сүтел-ергә; ныг-ырга, үс-әргә
разглядеть - тан-ырга; бел-ергә
разглядывать - карап тор-ырга
разговаривать - сөйләш-ергә
разговор - сүз, сөйләшү
разговорный - сөйләү
раздаваться - ишетел-ергә
раздаться - яңгыра-рга
раздеться - чишен-ергә
раздумье - уй, уйлану
различный - һәртөрле
разломать - ват-арга, җимер-ергә
размер - зурлык, күләм; үлчәм
разнообразный - һәртөрле
разный - төрле
разобрать - алып бетер-ергә, тикшер-ергә
разобраться - аңла-рга, ачыкла-рга
разойтись - таралыш-ырга, тарал-ырга
разрешать - рөхсәт ит-әргә, хәл ит-әргә
разрешение - хәл итү, рөхсәт
разрешить - рөхсәт ит-әргә, хәл ит-әргә
разряд - төркем; разряд; бушану
разум - акыл, зиһен
разумеется - билгеле, әлбәттә
разумеваться - аңлашыл-ырга
разучивать, разучить - ятла-рга, өйрән-ергә
районный - район
раненый - яраланган, яралы кеше
ранний - иртән, иртә килгән
рано - иртә, иртүк, бик иртә
раньше - элегрәк, алда, башта
раскрыть - ач-арга, җәя-ргә, фаш ит-әргә
расписаться - кул куя-рга
расположенный - урнашкан, урнаштырылган
распорядок - тәртип
распоряжение - боерык, күрсәтмә
рассердиться - ачулан-ырга, җикен-ергә
рассказ - хикәя, сөйләү
рассказать - сөйлә-ргә, хикәя ит-әргә
рассматривать - күреп ал-ырга, кара-рга
рассмеяться - көл-әргә, көлә башла-рга
расспросить - сораш-ырга, белеш-ергә
расстояние - ара, ераклык
расстроиться - бозыл-ырга; какша-рга
рассуждать - уйла-рга, сөйләш-ергә
растение - үсемлек
растерянно - аптырап, каушап
растерять - югалт-ырга, жуя-рга
расти - үс-әргә, арт-ырга, көчәе-ргә
расходиться - таралыш-ырга, тарал-ырга
расчет - исәпләү; файда
реальный - реаль, тормышчан
ребенок - бала, нарасый
ребята - балалар, егетләр
редакция - редакцияләү; редакция
редкий - сирәк, сирәк була торган
редко - сирәк
резиновый - резина
резкий - кискен, ачы, борын яргыч
резко - кинәт, кискен итеп
результат - нәтиҗә, күрсәткеч
река - елга
ремонт - ремонт; ремонтлау
республиканский - республика, җөмһүрият ...
речь - сөйләү; тел; речь
решать, решить - чиш-әргә, кара-рга, кыл-ырга
решение - чишү, карар, нәтиҗә
решенный - чишелгән, хәл ителгән
решительно - кыю, кискен; һич
решительный - кыю, кискен
рисунок - рәсем, сурәт
робко - кыюсыз гына, юаш кына
ровно - тигез, төгәл, бөтенләй
ровный - тигез, төз
род - ыру, нәсел; род
родина - туган ил, ватан
родители - ата-ана
родиться - ту-арга
родной - туган, туып-үскән
рождение - туу
розовый - ал; роза
роль - роль, тоткан урын
рост - үсү; буй; үсеш
рот - авыз; җан; тамак
рубашка - күлмәк
рубеж - чик, ара
рубль - (бер) сум, тәңкә
рука - кул
рукав - җиң; елга култыгы
руководитель - җитәкче, башлык
руководить - җитәкчелек ит-әргә
руководство - җитәкчелек итү
русский - рус
ручка - каләм; тотка
рыба - балык
рыбак - балыкчы
рыжий - җирән, җирән чәчле
ряд - рәт, саф; күп кенә
рядом - янәшә, якын гына
с
сад - бакча, җимеш бакчасы
садиться - утыр-ырга
сам - үзем, үзең, үзе
самодеятельность - үзешчәнлек
самолет - самолет, очкыч
самостоятельность - бәйсезлек
самостоятельный - мөстәкыйль
самый - нәкъ, үзе, үк, иң, үзе
сапоги - итек
сарай - сарай
сбиться - ялгыш-ырга, бутал-ырга
сбор - җыю, җыелу
свалиться - егыл-ырга, ав-арга, ишел-ергә
сведение - мәгълүмат, хәбәр
свежий - яңа, саф, иң соңгы
сверкающий - ялтырап торган
сверху - югарыдан, өстән
свет - яктылык, ут; дөнья, җиһан
светлый - якты, ачык, тонык
свидание - күрешү, очрашу
свобода - ирек, азатлык, хөрлек
свободно - иркен, иркенләп
свободный - азат, иркен, буш
своеобразный - үзенә бертөрле
свой - үз, үзенең
связанный - бәйләнгән
связь - бәйләнеш, элемтә
сдать - бирү, кайтару
сделанный - ясалган, эшләнгән
сделать - эшлә-ргә, ит-әргә
сделаться - бул-ырга, барлыкка кил-ергә
себя - үземне, үзеңне, үзен
северный - төньяк
сегодня - бүген
сегодняшний - бүгенге
седой - чал, агарган, аксыл
сей - бу, шушы
сейчас - хәзер, шунда ук
секрет - сер
секретарь - сәркатип
секунда - секунд
село - авыл
сельдь - сельдь, селедка
сельский - авыл
семья - гаилә
сено - печән
сердито - ачуланып, усал итеп
сердитый - ачулы, усал
сердиться - ачулан-ырга, ачу кил-ергә
сердце - йөрәк, күңел, бәгырь
середина - урта, урталык
серый - соры; сүрән, төссез
серьезно - җитди, чынлап
серьезный - җитди
сестра - кыз кардәш, апа, сеңел
сесть - утыр-ырга, кун-арга; бат-арга
сзади - арттан, артта
сидеть - утыр-ырга, утырып тор-ырга
сила - көч, куәт, хәл, дәрман
сильно - каты, нык, көчле
сильный - көчле, нык, каты
синий - күк
система - система, тәртип
сказанный - әйтелгән, диелгән
сказать - әйт-ергә, ди-яргә
сказка - әкият
скамейка - эскәмия
сквозь - үтәли, аркылы, аша
складываться - өелеп куел-ырга, тор-ырга
сколько - күпме, ничә, никадәр
скорее - тизрәк, җәһәтрәк
скоро - тиз, җәһәт, тиздән
скорость - тизлек
скорый - тиз, тиз йөрешле
скромный - тыйнак, гади; аз гына
скрыться - яшерен-ергә, күздән югал-ырга
скучно - күңелсез, ямансу, эч пошу
скучный - күңелсез, эчпошыргыч
слабо - буш итеп, тыгыз итмичә
слабый - көчсез, чирләшкә; салмак
слава - дан, шөһрәт
славный - атаклы; яхшы
слегка - аз гына, җиңелчә
след - эз, билге
следить - күзәт-ергә, кара-рга
следовать - артыннан йөр-ергә, бар-ырга
следующий - бара торган, аннан соңгы
слеза - яшь, күз яше
слишком - бик, бигрәк, үтә
словно - кебек, әйтерсең, диярсең
слово - сүз
словом - кыскасы
сложенный - өеп куелган, кушылган; бөкләнгән
сложить - өеп куя-рга
сложный - катлаулы, кыен; кушма
слой - катлам, катлау
служба - хезмәт, эш
служить - хезмәт ит-әргә, эшлә-ргә
случай - вакыйга, җай
случайно - очраклы рәвештә
случайный - очраклы, көтелмәгән
случаться - бул-ырга, туры кил-ергә
случиться - бул-ырга, туры кил-ергә
слушать - тыңла-рга, санла-рга, кара-рга
слушаться - тыңла-рга, санла-рга
слышать - ишет-ергә, сиз-әргә, тоя-рга
слышаться - ишетел-ергә,сизел-ергә, тоел-ырга
слышно - ишетелә, хәбәрләр бар
слышный - ишетелә торган
смело - кыю, гайрәтләнеп
смелый - кыю, батыр
смена - алмашыну, смена, алмаш
смерть - үлем, әҗәл, вафат
сметь - кыю (хак) бул-ырга
смешно - көлке итеп
смешной - көлке, көлдергеч
смеясь - көлеп, шаярып
смеяться - көл-әргә, мыскыл ит-әргә
смотреть - кара-рга, күзәт-ергә
смочь - булдыр-ырга, кулдан кил-ергә
смущенно - оялып, уңайсызланып
смысл - мәгънә; максат; файда
сначала - башта, яңабаштан
снег - кар
снежный - кар, карлы
снимать - төшер-ергә; сал-ырга; җый(я)-рга, ал-ырга
снимок - рәсем, күчермә
снова - яңадан, тагы бер кат
снять - ал-ырга; төшер-ергә; сал-ырга
собака - эт
собираться - җыел-ырга, җыен-ырга
собрание - җыелыш, җыелма
собрать - җыя-рга, хәзерлә-ргә
собраться - җыел-ырга, җыен-ырга
собственно - чынында, дөресендә
совершать - яса-рга, күрсәт-ергә, ит-әргә
совершенно - бөтенләй, тәмам, һич
совесть - вөҗдан, намус
совет - киңәш, мәслихәт
советовать - киңәш бир-ергә
совещание - киңәшмә
современный - замандаш, хәзерге
совсем - бөтенләй, һич тә, дөм ...
согласиться - риза бул-ырга, килеш-ергә
I согласный - риза, килешкән
II согласный - тартык
содержание - эчтәлек
сожаление - кызганыч, үкенеч
создание - булдыру, төзү, язу
созданный - төзелгән, ясалган
создать - булдыр-ырга, төзе-ргә, тудыр-ырга
сознание - аң, һуш, ис, аңлау
сойти - төш-әргә, чыг-арга, куб-арга, бет-әргә
солнечный - кояш, кояшлы
солнце - кояш
сомнение - шик, шөбһә
сомнительный - шикле, шөбһәле
сон - йокы, төш
сообщать, сообщить - хәбәр ит-әргә, белдер-ергә
сообщение - хәбәр, элемтә
соревнование - ярыш
сосед - күрше, күрше-күлән
соседний - күрше
сосна - нарат
составить - янәшә куя-рга, төз-әргә, яса-рга
состояние - хәл, торыш; байлык
состоять - тор-ырга, бул-ырга
состояться - бул-ырга
союз - союз, берлек; теркәгеч
спасибо - рәхмәт
спасти - коткар-ырга, йолып кал-ырга
спать - йокла-рга
сперва - элек, башта, әүвәл
специалист - белгеч
специальность - белгечлек
специальный - махсус
спешить - ашыг-ырга, кабалан-ырга
спина - арка, сырт
спокойно - тыныч кына
спокойный - тыныч
спор - бәхәс, сүз көрәштерү, дау
спорить - бәхәсләш-ергә, җ
Категория: Мои статьи | Добавил: marselsiti (21 Апреля 2012)
Просмотров: 1758 | Рейтинг: 1.0/1
Всего комментариев: 0
Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]